Vrste sudova

Postoji pet vrsta sudova , a to su:

1.Sudovi po kvantitetu

2.Sudovi po kvalitetu

3.Kombinirana podjela sudova po kvantitetu i kvaliteti

4.Sudovi po relaciji

5.Sudovi po modalitetu

Sudovi po kvantitetu:

Ova vrsta sudova se još nazivaju i podjela sudova po količini. Podjela sudova po kvantitetu se bavi proučavanjem ''koliko misli obim subjekta''.

Ovi sudovi se dijele na: 1.opći ili univerzalni sud

                                  2.posebni ili partikularni sud

                                  3.pojedinačni ili singularni sud

Primjeri:

- Sve ribe su kičmenjaci. → opći ili univerzalni sud

- Neke ribe su kičmenjaci.  → posebni ili partikularni sud

- Šaran je kičmenjak. → pojedinačni ili singularni sud

Sudovi po kvalitetu:

Podjela sudova po kvalitetu se bavi time da određenim sudom nešto tvrdimo ili negiramo.

Ovi sudovi se dijele na:1.afirmativni ili potvrdni sud

                                 2.negacijski ili odrični ili niječni sud

                                 3.beskonačni ili limitativni sud

Primjeri:

- Sve ptice su pjevice.  → afirmativni ili potvrdni sud

- Nijedna ptica nije pjevica. → negacijski ili odrični ili niječni sud

Kod beskonačnih ili limitativnih sudova karakteristika je u tome što u tom sudu je kopula pozitivna , a predikat je negativan.

Primjer: Svi političari su nepouzdani. → beskonačni ili limitativni sud.

Kombinirana podjela sudova po kvantitetu i kvalitetu:

Tu spadaju:1.univerzalno - afirmativni sud ili sud ''a''

                 2.univerzalno - negativni sud ili sud ''e''

                 3.partikularno - afirmativni sud ili sud ''i''

                 4.partikularno negativni sud ili sud ''o''

Primjeri: 

- Sve šume su guste. → univarzalno - afirmativni sud ili sud ''a''.

Njegova opća formula je : ''Svi S su P'' ili ''S a P''.

- Neke šume su guste. → univerzalno - negativni sud ili sud ''e''

Njegova opća formula je: ''Neko S je P'' ili ''S e P''.

- Nijedna šuma nije gusta. → partikularno - afirmativni sud ili sud ''i''

Njegova opća formula je: ''nijedno S nije P'' ili ''S i P''.

- Neke šume nisu guste. → partikularno - negativni sud ili sud ''o''

Njegova opća formula je : ''Neko S nije P'' ili ''S o P''.

Sudovi po relaciji:

Sudovi po relaciji proučavaju odnose između subjekta i predikata.

Tu spadaju:1.kategorički sud (odnos između subjekta i predikata nije uvjetovan)

                 2.hipotetički ili implikativni sud (odnos između subjekta i predikata je uvjetovan)

                 3.disjuktivni ili rastavni sud (on se sastoji od više predikata koji se mogu , ali i ne moraju isključivati)

Primjeri:

- Tigar je krvoločan. → kategorički sud ; ovo je jednostavni ili prosti sud.

Njegova opća formula je ''SP''.

- Ako učenici dobro uče , nastavnik će biti zadovoljan. → hipotetički ili implikativni sud ; ovo je složeni sud.

Njegova opća formula je ''Ako je AB , onda je CD''.

- Kod disjkutivnih ili rastavnih imamo dva oblika:

  - On je lud ili genijalan. → disjuktivni ili rastavni sud (prvi oblik) ; ovo je složeni sud.

Njegova opća formula je ''S je ili P1 ili P2''.

  - Ili Sarajevo ili Mostar se nalaze u Hercegovini. → disjuktivni ili rastavni sud (drugi oblik) ; ovo je sloeni sud.

Njegova opća formula je ''P1 ili P2 je S''

Sudovi po modalitetu:

Tu spadaju:1.problematički sud (upućuje na neki problem)

                 2.apodiktički sud (ovim sudovi se tvrdi ono što se mora i što jeste tako)

                 3.asertorički sud (kod ovog suda se ne pojavljuju pojmovi kao što su: ''mora'' , ''nužno'' , ''vjerovatno'' ...)

Primjeri:

- Voz možda kasni. → problematički sud. 

U ovom sudu pojam ''možda'' upućuje na neki problem.

- Sve živo mora umrijeti. ili Poslije noći nužno dolazi dan. → apodiktički sudovi.

U ova dva suda se tvrdi nešto što se mora desiti i nešto što je zaista tako.

- Čovjek je smrtan. → asertorički sud.

U ovom sudu se ne postoje riječi ''možda'' , ''mora'' , ''nužno'' , ali se ipak ovim sudom nešto tvrdi.